100 DE HEERLIJKHEID BAARLO
Schepenbank Zegel Baarlo
Schepenbank Baarlo circa 1650
De schepenbank was gelegen op de berg voor de kerk waar tegenwoordig de trappen van de kerk zijn. Onder de schepenbank de toegang tot de kerk door de poort. Onder aan de berg is de geplande ondergrondse gevangenis getekend, die er echter nooit is gekomen. Rechts is de tegenwoordige pastorie.
In het dorp Baarlo gelegen 7 km ten zuiden van Venlo op de westelijke Maasoever, zijn 4 kastelen gelegen. Naast de zogenaamde kastelen of versterkte huizen staan er in Baarlo twee riddermatige huizen. Het betreft de Borcht en de Raay die beide eigenaren destijds onder bepaalde condities toegang verleenden tot de zitting der Staten van het Overkwartier.
De heerlijke rechten van het dorp Baarlo waren, voor 1673 aan geen van de kastelen verbonden. Deze rechten kwamen toe aan de graaf die zich in 1339 Hertog van Gelre mocht noemen.
Deze rechten behelsden bijvoorbeeld het recht op de uitoefening van de rechtspraak, het recht om de scholtis, schepenen en bode te benoemen en de vervallen boeten te innen. Kortom een complex van rechten behorend bij de lage rechtspraak.
De heerlijkheid Baarlo had de hoge jurisdictie.
Hoe en op welke wijze Baarlo onder het bestuur van Gelre kwam is nog niet achterhaald.
Algemeen wordt aangenomen dat Baarlo eens deel uitmaakte van het bezit, dat door graaf Hendrik V van Kessel in 1279 aan graaf Reinald van Gelre verkocht werd.
In 1673 verkocht de koning van Spanje als hertog van Gelre al zijn heerlijke rechten, zo ook die van het dorp Baarlo.
Op 28 april 1674 werd Frederik Bertram van Laer beleend met één helft van de heerlijke rechten van Baarlo. De andere helft kwam in handen van Johan van Holonien (Hologniën zu Neden).
Zowel de halve heerlijkheid van Van Laer als het kasteel de Borcht werden diverse malen als onderpand gesteld voor geleende bedragen. Op een gegeven moment werd de terugbetaling steeds moeilijker. Uiteindelijk verkocht de familie van Laer op 22 april 1690 haar bezittingen in Baarlo aan Johan Baptist de Bierens, deken te Aken, die tevens de grootste schuldeiser was. Zijn neef Johan Baptist Joseph de Bierens werd na schenking met deze goederen beleend. In 1762 vererfden de Baarlose Bezittingen naar Willem Raymond de Bierens, de laatste telg uit deze familie, hij was grootdeken van Aken en vermaakte bij testament al zijn goederen aan Hendrik van Erp. Deze familie heeft het kasteel in bezit gehad tot 1962, toen het werd verkocht aan de gemeente.
De andere helft van de heerlijkheid was vanaf 1674 in het bezit van de families Van Holloniën, Van Pollart, van Rhoe d’ Obsinnich en van Olne, totdat in 1750 de familie van Bierens in het volledige bezit kwam der heerlijkheid.
©. Brueren
november 2002
Bron:
M. Flokstra De Borcht te Baarlo 2000
W. Goossens RAL 16.1117 kasteel Baarlo