1004 Baarlo in Oorlogstijd: Dagboekherinneringen aan Angst, Ontbering en Veerkracht.
Inleiding
De Tweede Wereldoorlog liet een onuitwisbare stempel achter op het Limburgse dorp Baarlo. De oorlog begon hier op 10 mei 1940, toen de Duitse troepen het dorp binnenvielen, en eindigde pas op 22 november 1945 met de bevrijding door het Schotse Black Watch regiment. Tot 1 maart 1945 bleef het echter gevaarlijk, omdat de Duitsers aan de andere zijde van de Maas het dorp nog onder vuur namen, ondanks dat het al bevrijd was. Deze vijf jaren van bezetting waren een periode van angst, ontbering en verlies voor de inwoners van Baarlo.
Om een genuanceerd beeld van deze moeilijke tijd te schetsen, hebben we geput uit het dagboek met de titel “Drie weken oorlogs lief en leed” van Tim Baanders afkomstig uit Amsterdam en in Baarlo ondergedoken in de kelder van de familie van Betteraij aan de Rijksweg (nu Napoleonsbaan Noord), om aan de Arbeitseinsatz te ontkomen. Dit persoonlijke verslag biedt een indringend inkijkje in het dagelijks leven tijdens de bezetting, de pijnlijke verliezen die de dorpsgemeenschap te verduren had, en de uiteindelijk vreugdevolle bevrijding.
Dit artikel probeert de verhalen en ervaringen van de mensen van Baarlo te eren en hun moed en veerkracht in herinnering te roepen.
10 september 1944.
“Het is de laatste tijd erg druk met vliegtuigen boven Baarlo. Een week geleden hoorden wij bommen vallen op het vliegveld in Venlo. Velen hebben het gehoord, er suist een vreemd projectiel door de lucht. Zou het de V1 zijn waarover gesproken wordt? Een heel nieuw wapen van de Duitsers, zegt men. In Tegelen en Venlo is constant luchtalarm. Veel gerommel van bommen horen wij aan de Duitse kant. In Baarlo komt het Duitse afweergeschut behoorlijk in actie. De dienstdoende politiefunctionaris spoort Baarlose onderduikers op. Op de Rijksweg is veel beweging van Duitse voertuigen. Ze zijn met berkentakken gecamoufleerd en gaan richting België. We hebben gehoord dat de Tommies jacht maken op treinen. In Blerick en Reuver zijn de afgelopen week vanuit de lucht treinen beschoten. In het zuiden rammelt het de hele dag. Wat zou daar gaande zijn?... we blijven verstoken van informatie. Klooster de Berckt, de school en het Patronaat zijn door de Wehrmacht in beslag genomen en Baarlose gezinnen hebben inkwartiering gekregen. De Duitsers zijn bezig met de aanleg van een Funkstelle. We hebben al dagen nauwelijks buitenlucht gehad en blijven zoveel mogelijk uit veiligheid in de kelders. Er is onder de bevolking veel spanning. Toch zijn er ook mensen die zich nog op straat durven op te houden. De ramen houden we ’s avonds bedekt met zwart papier. NSB-burgemeester Poolman die in een van de villa's aan de Maasstraat woont is er tussenuit richting Duitsland. Hij heeft zelfs zijn hele huisraad achter gelaten. Duitsers gaan langs de deuren en vorderen fietsen voor het front.”
“Het is eigenlijk kermis maar die wordt al enkele jaren niet meer gevierd. Dit op last van de Duitse autoriteit. De café's hebben geen tapvergunning meer en blijven dicht. Kermiszondag de 10e september was het weer erg onrustig in de lucht. Tommies vliegen richting Duitsland. We staan buiten te kijken en turen in de lucht. Er wordt verteld dat het Ruhrgebied erg is getroffen. Ja, we horen elke dag veel gerommel in oostelijke richting. Op Soeterbeek zijn enkele brandbommen gevallen. We hebben nieuws gehoord dat de Amerikanen onze kant uitkomen maar weten niet wanneer het front Baarlo zal bereiken. We worden al dagen getrakteerd op afweer. In Baarlo is men naarstig op zoek naar mannen om een tankgracht te graven in Blerick. Wat zou dat kunnen betekenen? Men zegt dat de Amerikanen in Eindhoven zijn maar blijven nog steeds verstoken van nieuws. Zou het een gerucht zijn? We horen uit de Bong het verhaal dat op de Heldensweg een colonne Duitse soldaten vanuit de lucht is beschoten door een Engelse vlieger. In Blerick horen we ontploffingen van huizen. Het knalt de hele dag om ons heen. Dan bereikt ons het nieuws dat er veel wordt ingebroken. Vooral bij Rijksduitsers en NSB-leden. De laatste dag van de week is het erg stil in de lucht. Er is nu eens opvallend weinig militair verkeer op de Rijksweg”.
“Wat gebeurt er? Veel vliegverkeer in de lucht. De 4 motoren bommenwerpers zijn bijna niet te tellen. Alles gaat richting Duitsland. We horen luchtalarm in Venlo en Tegelen maar het afweergeschut in Baarlo komt niet in actie. We wagen ons buiten, er zijn veel volwassenen en kinderen op de straat. Alles tuurt in de lucht. Ons bereikt het nieuws dat parachutisten zijn geland ter hoogte van Nijmegen. Zou dat betekenen dat de Tommie deze week al voor onze deur staat? De dag later is het opvallend stil. We horen het gerucht dat de Tommies in Valkenswaard en Sittard zijn. We blijven verstoken van een juiste berichtgeving want wie heeft er in Baarlo nog een radio. s' Avonds hebben we na een luchtalarm in de kelder doorgebracht. We kijken door het kelderraampje naar buiten en zien dat er boven Baarlo een groot licht schijnt. Voor ons iets nieuws en nog nooit gezien. Overdag zijn er veel Duitsers te fiets op de Rijksweg. Alles gaat richting Helden. Ook onze fietsen zijn vandaag in beslag genomen. Er wordt aangeraden om fietsen uit elkaar te draaien want onderdelen nemen de Duitse soldaten niet mee. In de Vergelt hebben de Duitsers alle varkens in beslag genomen. De laatste dag van de week is er veel oorlogstuig op de Rijksweg. We tellen wel zeker zo'n 2000 Duitse soldaten te voet. Het voetvolk wordt afgewisseld met vrachtwagens, tanks en kanonnen. Ze trekken in de richting van het zuiden. Alles wijst erop dat de Tommie komt…”
“Het is 29 september 1944. "Hedenmiddag werd verteld dat het huis van M. van Bergen de lucht in gaat. Wij zijn eens gaan kijken in de Grotestraat wat zich daar afspeelt. Velen zijn inmiddels op de been. De soldaten tekenen pijlen op de Rijksweg en de Grotestraat in de richting van de huizen. Er staat 150 kg buskruit bij genoteerd. Dat gebeurt door de soldaten uit de villa van de dames Van de Pasch. De huizen van Rijs, Meijerink, Staaks, Hein Janssen en Herman Peeters, Leo Thijssen, Trienekens, Rooijakkers en Van Gasselt zullen worden opgeblazen. De bewoners zijn geëvacueerd en hebben het hoognodige nog meegenomen. Het spektakel is vanmorgen om 12.00 uur begonnen en duurt tot 14.00 uur. De baron is gehaald en bemoeit zich met het geval. Nu blijkt dat van dit alles niets gebeurt wat voor ons een hele geruststelling is'...."
"Later die week.... 'er wordt weer veel vee gevorderd en er gaan weer Duitse tanks, gevechtswagens, motorfietsen, vrachtwagens en voetvolk in de richting van Roermond. De distributie ligt nu helemaal plat, alleen brood is er nog voldoende. Aan het front dendert het dag en nacht. Enkele maanden geleden zagen we veel Duitse vliegers, nu zijn het alleen maar Engelse vliegers die overkomen in de richting van Duitsland. We wennen er al aan en zijn overdag gewoon op straat. Velen klagen over de nachtelijke inbraken bij diverse Baarlose gezinnen. We zijn gaan kijken naar de platgebrande Boekenderhof. Op 3 oktober is de stuw de lucht in gegaan.... wanneer komt d'n Tommie?”"
“Heden de 7e oktober is de Duitse veldpolitie in Baarlo gestationeerd vanwege de nachtelijke inbraken. Op de ramen van de winkels in de Grotestraat zijn plakkaten gehangen met de tekst: Plunderen wordt met de doodstraf gestraft. Op zondag de 8e oktober wordt er razzia gehouden door de Sicherheits Dienst. Alles duikt onder. Mannen en jongens tussen 16 en 60 jaar worden opgepikt. 23 mensen zijn afgevoerd op een wagen waaronder Pierre van Soest, Lei van Bergen, Frits Bruijnen, de baron en ook twee paters van de Berckt. De wagen vertrekt bij de molen van Martens. Op 9 en 10 oktober is er weer razzia. Er worden 9 mannen opgepakt, 6 zijn er later losgekomen. Duitse soldaten gaan van deur tot deur en schreeuwen Männer, Männer!... De Veldstraat is door de Duitse Wehrmacht afgezet. Bij de Berckt wordt niet meer met de grote klok geluid om de aandacht van de Duitsers niet in de richting van het klooster te trekken. De kloosterlingen blijven binnen de kloostermuren. Ja... en aan het front buldert het, maar toch niet meer zo sterk als de voorbijgaande dagen. Wanneer komen de Engelsen…?”
“De 12e oktober begint hopeloos. Er is enige beweging aan het front want we horen het bulderen. We denken echter dat het niet genoeg opschiet want het geluid wordt niet harder. Bij de coöperatie is de broodwagen in beslag genomen door de Wehrmacht. Men kan alles gebruiken. We horen in de richting van het noorden hevig kanongebulder. In de voormiddag van de 13e rond 11 uur is Venlo gebombardeerd. Men zegt dat de Parade is getroffen en ook de brug. We kunnen 's nachts niet slapen. Boven Duitsland is weer veel vuurwerk. Baarlose mannen van jaargang 1881-1883 gaan gelukkig vrijuit en worden door de Wehrmacht met rust gelaten. Op de 17e worden wij plots opgeschrikt door hevig gebulder van het front. De muren dreunen, deuren trillen en door de trilling rinkelen ruiten. Zo hevig is het nog niet geweest. De Wehrmacht heeft in het dorp plakkaten opgehangen met het opschrift dat het dorp ontruimd wordt. Misschien worden we geëvacueerd... we moeten afwachten. Er staat verder te lezen dat zij die zich in de richting van het front bewegen of ongehoorzaam zijn onmiddellijk door de Wehrmacht gevangen worden gezet en behandeld als spion. Het blijft overdag en in de nacht erg onrustig, veel Engelse vliegers in de lucht. Alles gaat naar Duitsland en zoeklichten in de nachtelijke hemel. We zien ook dat Duitse wagens over de Rijksweg terugtrekken in de richting van Venlo. Wat zou dit betekenen? Ook bij de paters van de Berckt is vee gevorderd. Wanneer ik dit opschrijf davert het aan het front en hoor ik van alle kanten het afweergeschut...”
“ Er zijn tekenen dat de Duitsers zich terugtrekken. Er wordt nog steeds veel vee gevorderd. Men zegt dat de Tommies op 10 kilometer verwijderd zijn van Venlo. Zou het kloppen? 20 oktober horen wij bombardementen in Blerick. In Baarlo vallen deze dag vluchtschriften uit de lucht. Ze zijn gedropt door d'n Tommie en bestemd voor de Duitsers. Het veld ligt wit bezaaid. Duitsers roven en plunderen erop los. Het zijn naweeën van een verslagen leger. Veel dieren worden bij het klooster de Berckt weggehaald. De pater econoom is daarop naar Blerick gegaan om te protesteren en de dieren weer terug te eisen bij de Orts Kommandant. Waren het eerst koeien en varkens, zo zijn het nu kippen en schapen die worden weggehaald. Duitsers worden bij gezinnen ingekwartierd. Het zijn onder meer soldaten van de afdeling Feuerwerke. Bij Bongers op de Douvenhof worden Engelse soldaten als krijgsgevangenen ondergebracht. Aan de Maaskant langs de muur van klooster de Berckt stapelen de Duitsers munitie op. Veel munitie gaat ook over de Rijksweg in zuidelijke richting. Aan het front is het af en toe opvallend stil. We horen dan geen gebulder. Op de Schafelt en de Braamhorst houden de Duitsers razzia op de 22e oktober. Op Soeterbeek is inmiddels een afdeling van het Rode Kruis ingericht bij de familie Smits. De 26e wordt gestart met het leggen van telefoonkabels in Baarlo. In het hele dorp liggen kabels. Zodoende zijn er veel Duitsers op de been....”
“Wat komen er veel tanks over de Rijksweg. In de richting van Helden wordt nu hevig geschoten. Ook Venlo krijgt het weer zwaar te verduren. Er zijn veel Engelse bommenwerpers in de lucht met het doel om de stadsbrug te bombarderen. Zo zitten we opeens tussen twee fronten... maar het leven is hier in Baarlo nog wel rustig. Alle huizen hebben vandaag inkwartiering en overal liggen telefoonlijnen. Het is Allerheiligen 1944... hoeveel slachtoffers zullen er vallen? Nu ook de Hei inkwartiering heeft gekregen is heel Baarlo met Duitse soldaten bezaaid. Veel mensen blijven uit voorzorg in hun huizen. Tja en de krant die is al zeker 8 dagen niet meer bezorgd. We horen dat de Lambertuskerk en het station in Blerick zwaar zijn getroffen. Blerickse evacuees komen nu naar ons dorp. Bij de Maas zijn twee afweerkanonnen geplaatst. Er wordt mee proef geschoten. Zulke geluiden hebben we nog nooit gehoord! De Grüne Polizei denkt nog altijd razzia's te moeten houden in Baarlo. Op 2 november horen we dat de Maasbrug zou zijn kapot geschoten. Men zegt dat twee tanks door de brug zijn gezakt. We worden die namiddag plots hevig opgeschrikt door zware ontploffingen. Dan blijkt dat men de kazematten bij de Maas heeft opgeblazen. Op 3 november zijn er hevige bombardementen op Venlo. Duitsers hebben Amerikaanse soldaten gevangengenomen. Ze zijn ondergebracht bij Bongers van de Douvenhof. Bij Holtackers is een generaal ingekwartierd en bij Köller is geplunderd. Er wordt veel gestolen bij de mensen...”
“Het is 5 november, een stille zondag. Wanneer we naar de mis gaan en in de kerk zitten horen we buiten het gebulder van het front. Er wordt nog steeds ingebroken in Baarlo, nu bij de Coop. We kunnen boven Venlo een grote brand zien en in Baarlo is opeens geen Duitser meer te bekennen. We leven in een militaire toestand. 4 1/2 jaar oorlog, we wachten maar kalm het front af. Blerick en Venlo worden hevig getroffen door bommen. Op de Hei komt op de 5e een vliegtuig neer. Het komt terecht op het huis van Pijpers dat totaal wordt vernield. Vanavond zien we aan de kant van Venlo een vuurgloed van de brandende Martinuskerk en de Klaasstraat die nog aangewakkerd wordt door de hevige wind. Bij Görtz in de Vergelt heeft men weer inkwartiering van Duitsers. Honderden vliegers komen over Baarlo heen. We vernemen dat de brug in Venlo is gebombardeerd maar die wordt niet geraakt. Van Blerickenaren horen we dat er klein verkeer van voetgangers en fietsers is over de spoorbrug. Boven Tegelen is een vliegtuig neergestort. de vliegenier is met een parachute naar beneden gekomen. Boven de Peel is vanavond (6 november) een prachtig vuurwerk. Honderden rode balletjes werden de lucht ingeschoten, ook waren er schijnwerpers. De 8e stond bij Rijs op de Rijksweg een tankafweer dat op overkomende vliegers schiet. De prei op de Baarlose velden is inmiddels totaal kapotgegaan door het graven van gaten voor afweergeschut. Op de Hert en de Braamhorst stonden vandaag (9 november) veel Duitse tanks en er is op verschillende plaatsen geschut opgesteld. De hele weg is stuk gereden. We horen dat Pierre van Soest, die is opgepakt tijdens de razzia, in Linz in Oostenrijk is. Sommigen hebben ook Hein Holtackers ontmoet. Nu vallen ook bommen op Roermond. Baarlo krijgt de 12e weer inkwartiering van Duitse militairen. Er doen allerlei geruchten de ronde dat de Duitsers 4000 tanks hebben aangevoerd in de Peel en dat Ospel weer door de Duitsers is ingenomen. Volgens berichten zouden de Duitsers een nieuw wapen hebben ingezet dat noch te zien, noch te horen is...”
“We wachten kalm het front af. Het is opvallend rustig. Veel wagens en oorlogstuig trekt in Venlo de Maas over. De 11e is het mooi weer maar 's nachts vriest het. Er is hevig afweer op overkomende vliegers. In Venlo zouden weer bommen zijn gevallen, het Dominicanerklooster is totaal verwoest. In Roermond zijn vandaag ook bommen gevallen in de binnenstad zoals men zegt. We kregen op de 14e weer op verscheidene plaatsen in Baarlo inkwartiering. Op de Berckt hebben Duitse soldaten een half uurtje een piano-recital in de recreatiezaal van de novicen gegeven. We hebben geen last van de Duitse soldaten die zijn ingekwartierd. Kapelaan Van der Steren hebben de Duitsers meegenomen om te werken. Van allerlei geruchten doen de rond, Hitler zou dood zijn, maar we geloven er niets van. In Meijel zouden 8 doden gevallen zijn en er zijn daar veel huizen stuk. Op de 15e hoorde men Engelse granaten door de lucht suizen in Baarlo. 'Op den Bosch' en 'Op Rinckesfort' zijn granaten terecht gekomen. Aardappelen worden niet meer gerooid vanwege gevaar van granaten. Er zijn in Baarlo al veel ge-evacueerden uit Venlo en Blerick die onderdak moeten krijgen...”
“Den 22e november werden we om half negen in de kelder gewaarschuwd dat de Tommies in Baarlo waren. Dit moet al dinsdag 21 november het geval zijn geweest. De eerste Engelsen worden geestdriftig begroet. Toch brengen we hoofdzakelijk in de kelder door want het Duits geschut houdt de Rijksweg nog onder vuur. We zijn bang voor granaatinslag. We zijn al zo ver gevorderd dat we Duits en Engels geschut kennen door het veelvuldig gehoor hiervan. Tommies liggen nu twee dagen ingekwartierd. De 23e werd de uitgebrande tank bij Martens opgeruimd. Bij de weduwe Zeetsen is een tank op een landmijn gelopen. Veel Engelsen zijn op Soeterbeek, de Hei en de Hert. Men zegt dat veel Engelse soldaten gewond en gedood zijn. Op de 24e moeten we op verzoek van de Tommies binnen blijven. De Knokploeg is in actie met de Engelsen. Hout-Blerick zit in het oorlogstoneel. Het is de 25e. Vannacht zijn vier jongens die in Steyl verbleven over de Maas gezwommen. Ze waren met vijf maar waar die vijfde is gebleven weten ze niet. Tommies komen ruilen met allerhande artikelen zoals vis, vlees, zeep en sigaretten voor eieren. De granaten suizen ons langs de oren. De Tommie schiet een dag later met een tank op de Veldstraat. We moesten daarom de kelder in. De daken van de huizen hebben hierdoor veel geleden. De 27e wagen zich mensen buiten en beginnen met het dicht maken van gaten en opruimen van puin. De gehele dag kanongebulder, tankgeschut en machinegeweergeknetter. We horen dat de Schotten gaan vertrekken. Vandaag hoorden we op een doedelzak spelen. Gisteren kreeg de Veldstraat de volle laag om 4 uur namiddag. De huizen van Brueren, Joosten, Kirschbaum en Fleuren kregen voltreffers.
NSB’ers doen opruimwerkzaamheden en begraven doden. De 28e november horen we granaten inslaan vooral langs de Rijksweg. Niemand is op straat en iedereen houdt zich onder de grond. De Maas staat tot Jac Bouten. veel mensen in de Vergelt moeten vanwege het grondwater hun kelder uit. De 29e november... we weten niet hoe laat het is. Geen kerkklok die de tijd aangeeft. Hebben we Duitse, Hollandse of Engelse tijd? Er vielen wederom Duitse granaten op Baarlo. Sergeant James W. Mitchel was aanwezig tijdens de heilige mis in de kelder. Kanonnen daveren vandaag op Belfeld en Tegelen.”
“Gisteren 3 december is Blerick ingenomen, 't gebulder is dus niet voor niets geweest. Volgens een Engelse majoor zou de Tommy gisteren 60.000 schoten hebben gelost op Blerick. Omstreeks 5 uur in de morgen was er gebulder te horen. Een aantal kinderen van Willem Zeetsen zijn gisteren toen het Engels geschut voor hun huis bulderde door glas en pannen gewond. Bij Joosten (Sjinke Pietje) op de Veldstraat had gisteren weer een tank gestaan. Het huis had van binnen en van buiten geleden. Duitse granaten zijn weer op Baarlo terecht gekomen, er waren geen doden of gewonden. De granaten die insloegen hebben veel schade aangericht. Blerick moet er verschrikkelijk uitzien. Op de Hei is op 5 december een verschrikkelijk ongeluk gebeurd. Een paar jongens zijn op slag gedood door het spelen met een landmijn. 6 december... een Sint-Nicolaas als vandaag hebben we nooit gehad. De sint heeft helemaal niets gereden, zelfs geen speculaasmannetje. Vandaag vallen weer Duitse granaten. Vandaag 8 december weer links en rechts Duitse granaten ingeslagen onder andere op de Bong en de Hert. Er komen nogal wat klachten binnen van Engelse soldaten. De 9e moet Oyen evacueren...”
“Vandaag de 10e werd door de Engelsen af en toe hevig gevuurd. Aan de kant van Oyen werd gemitrailleurd. Vanmiddag kwamen typhoonjagers die raketten afvuurden op Steyl en Tegelen. Enkele raketten kwamen op de Hert terecht en ontploften daar. Op de Hei is een schijnwerper opgesteld die iedere avond de lucht verlicht. De 12e zijn enkele Duitse soldaten de Maas over gekomen en overvielen enkele Engelse soldaten die in het huis van de familie Coenen op de Heuvel waren. In het huis werden handgranaten geworpen. Een Engelse soldaat werd gedood en twee gewond. In de Meeren is druk verkeer van Engels materiaal. De 15e brandde het huis van Heeskens af door onvoorzichtigheid van Engelse soldaten met benzine. De Tommy heeft de 16e december de kerk van Belfeld bestookt met gloeiende granaten en de 17e werd weer op Duitse vliegtuigen geschoten. De loco-burgemeester Gelen heeft zijn ambt neergelegd en is vervangen door Cor Driessen (Kasteel). In de Bong is vandaag een Engelse soldaat doodgeschoten. De 18e kwamen veel Duitse vliegtuigen over en lieten lichtbommen vallen waardoor bij Fleuren in de Helling brand ontstond. De hele dag was er activiteit van vliegers.”
“Het is 21 december: na een wonderbaarlijke kanovaart is Baarlonaar Jacques Segers die een maand in Tegelen was, omdat hij niet meer over de Maas terug kon, vannacht onder Duits mitrailleurvuur teruggekomen. Ze zouden met 9 jongens de Maas overgekomen zijn waartoe ook Frans Hover behoorde. Tot nog toe weten we dat alleen Jacques de Maas overgekomen is. Waar de andere 8 gebleven zijn weten we nog niet. Op de Hei zijn onbetrouwbare personen opgehaald. De 22e zijn op Hummeren granaten terecht gekomen. Levensmiddelen afkomstig uit Horst werden vandaag de 23e uitgereikt. Bij Peeten in een kuil staat een Engelse tank opgesteld en er komen weer massa's bommenwerpers over. De 25e hebben we thuis Kerstmis kunnen vieren. De 26e zijn twee V 1 of V2 in Maasbree terecht gekomen. Veel N.S.B.ers (jongens) zijn ingekwartierd op de Hei en de Braamhorst. De volgende dagen zijn er geen bijzonderheden te melden. Op oudjaarsdag zijn op Soeterbeek granaten terecht gekomen. Ook zijn er weer verdachte personen opgepakt. 1 januari 1945 een zalig Nieuwjaar.... De Tommy heeft 't oud op 't nieuwe jaar ingeschoten. De hele dag heeft de Tommy hevig geschoten. Het was de eerste keer dat we weer in de kelder sliepen. Men zegt dat in Roermond hongersnood zou heersen. De 5e januari 1945 stortte een Engels vliegtuig neer op Soeterbeek en is uitgebrand.”
“Het is 6 januari en er zijn geen bijzonderheden te melden. We zijn gaan kijken naar het neergestorte vliegtuig dat in buurtschap Soeterbeek is neergekomen. De 8e januari komen weer granaten neer op ons dorp. Ze slaan in bij Had Brueren en bij slager Pau Gielen. We vernemen dat de Duitsers bij Wansum een bruggenhoofd hebben gevormd over de Maas. Vandaag kregen we sinds lange tijd geleden twee stukken chocolade. De 9e januari horen we dat de Duitsers weer bij Wansum over de Maas zijn teruggedreven. De 10e januari vallen wederom granaten op Baarlo, nu op 't Kerkveld. We zitten onder de luizen en dat betekent dat heel Baarlo ontluisd moet worden...”
“Wij hebben nog steeds de Tommy in ons midden en het dorp is ontluisd. De 13e zouden Duitsers de Maas zijn overgekomen en twee Tommies werden erdoor gedood. Op de Vergelt vallen veel granaten. Ook in de kelder van het Patronaat aan de Hoogstraat valt een granaat en bij Roffers. Verdachte inwoners worden naar Weert gevoerd. De volgende dagen zijn er geen bijzonderheden te melden. De 20e januari kwamen in de ochtend massa's geallieerde bommenwerpers en jagers over Baarlo. Ook zijn er in ons dorp nieuwe Engelse troepen gekomen, zoals men zegt 'keurtroepen'. We hebben gehoord dat de Russen het offensief hebben ingezet op Duitsland. De 22e vallen weer granaten in Baarlo. Gerard Beurskens is daarbij licht gewond geraakt...“
“Het is de 23e januari 1945. Vanmorgen kwamen veel vliegers over en op de Hei kwamen een aantal bommen terecht. Wiel Smets van Diepenbroek raakte die dag licht gewond. We vernamen dat Sint Joost onder Roermond nu ook is bevrijd. Bij van de Beucken op de Molenberg was het ook raak. Daar sloeg een granaat in. Gelukkig werden de bewoners niet getroffen. Langs de Maas worden mensen geëvacueerd en naar het dorp gebracht. We horen dat de Venlose bevolking ook is vertrokken in de richting van Groningen. De 25e komen granaten neer in de Vergelt. De 26e krijgen we brandstoffen van de Engelsen vooral cokes uit Zuid-Limburg. Ook Linne zou nu zijn bevrijd. De 28e worden Rijksduitsers ge-evacueerd en de 29e is het huis van Zeetsen door het gebulder van zware kanonnen die vlak bij zijn huis stonden onbewoonbaar geworden. Belfeld wordt vandaag vanaf de Baarlose kant hevig onder vuur genomen...”
“Tussen Maas en Roer van Roermond worden de laatste Duitse steunpunten opgeruimd. We horen dat in het oosten van Duitsland de Russen over de grens zijn gegaan. Ze zouden bij Berlijn zijn waar een paniekstemming heerst. Bij ons in Baarlo komen nog steeds Duitsers over de Maas. Ze worden gevangengenomen door de Engelsen. Op 8 februari is Toon Görtz (17 jaar oud) met paard en wagen in de buurt van Lot Crienen aan de Koesdonkerveldweg op een mijn gereden. Hij is ernstig gewond naar Weert gebracht. De Orde Dienst heeft vandaag (9 februari) Engelse uniformen gekregen en in het buitengebied van Baarlo zijn opnieuw granaten gevallen. De 10e is Toon Görtz overleden. We horen in het noorden een hevig gebulder van kanonnen. Ottersum, Gennep en Kleef zouden zijn bevrijd. Vandaag 12 februari schoten de Duitsers granaten af waaruit pamfletten dwarrelden. De 15e staat de Maas weer hoog. Ze staat bij Doeres (Peeters) in de Vergelt. Het is deze winter de tweede keer dat het water zo hoog staat..."
“De 20e februari zijn de Engelsen vertrokken en door een flink aantal Amerikanen vervangen. Bij Muijsers aan de Rijksweg slaan Duitse granaten in. Veel vliegers zijn in de lucht en Duitsland wordt aanhoudend gebombardeerd. De 23e februari moeten we de schuilkelders in en er slaan wederom granaten in. Nu op Huissen. We vernemen dat de Amerikanen het offensief hebben ingezet ter hoogte van Roermond. Bij Kessels (Hofackers) is een Engelse observatiepost ingericht. Bij Driessen (kasteelboerderij) zijn drie Amerikanen om het leven gekomen door granaten. Sef Bol heeft enkele Amerikanen de Maas over geholpen en is daarbij gewond geraakt in zijn buik. Sef is inmiddels overgebracht naar het ziekenhuis in Weert. We horen dat de Amerikanen op 10 km van Keulen zijn. Het is inmiddels 2 maart en vanochtend bereikte ons het sensationele nieuws dat de overkant van de Maas bevrijd zou zijn. Eerst konden we het niet geloven want we hadden toch geen gebulder van kanonnen gehoord in Baarlo. Naderhand hebben we gehoord dat er niet gevochten is. De Amerikanen hebben het hele gebied omsingeld en de Duitsers hebben zich zoals men zegt achter de Rijn teruggetrokken. De Amerikanen zouden over de Kaldenkerker weg Venlo zijn binnengetrokken. Ook Tegelen zou via Kaldenkirchen zijn bevrijd. Duitsers zijn aldaar gevangen genomen. Op het Missiehuis van Steyl wapperde gisteren de vlag en er werd zo men zegt gefeest. Baarlonaren zijn al de Maas overgegaan naar Steyl. We hebben vandaag ook in Baarlo de vlaggen buiten gehangen…”
Tot zover de citaten uit het dagboek en vermelden wij nog onderstaande:
Tijdens de razzia's in Baarlo werden afgevoerd naar Duitsland:
Lei van Bergen, Frits Bruijnen, Sjeng Bouten, Pierre van der Coelen, Wiel, Sjeng en Chris Crienen, Pierre van Diepen, Huub Hermans, Sjeng Houwen, Herm Janssen, Hein Kühlmann, Harrie Lenders, Geer Niessen, Wiel Nijssen, Toon Noyen, Harrie Mertens, Handrie Pijnenburg, Sjaak Praats, Sjeng van Rens, Harrie Staaks, Pierre van Soest en Baron Max de Weichs de Wenne.
Baarlonaren die in de 2e wereldoorlog zijn omgekomen:
Christiaan Bernard Brueren
*26-0911 Baarlo † 10-05-1940 [Grubbenvorst] (dienstplichtig soldaat gesneuveld)
Frits Bergmans
* 00-00-1921 Baarlo † 00-00-1945 [Buchenwald] (Opgepakt Razzia 8-10-1944)
Lieske Beumer
* 13-09-1919 Blerick † 29-11-1944 (verongelukt door granaatinslag)
Jan Crienen
(zeer waarschijnlijk passagier van verongelukt Duits schip met oorlogs- vluchtelingen in de Oost-zee)
* 13-04-1913 Baarlo † 09-05-1945 [verm.datum]
Jan van Dijk
* 21-08-1925 Boxmeer † 05-12-1944 (verongelukt door spelen met oorlogstuig)
Wiel van Dijk
* 18-06-1928 Boxmeer † 05-12-1944 (verongelukt door spelen met oorlogstuig)
Hub Dings
* 28-08-1923 Tegelen † 27-11-1944 (verongelukt door granaatinslag)
Willem van den Eertwegh
* 01-12-1887 Baarlo † 25-02-1944 (verongelukt door granaatinslag)
Nel van den Eertwegh-Kempen
* 21-12-1898 Blerick † 25-11-1944 (verongelukt door granaatinslag)
Antoon Görtz
* 20-05-1927 Baarlo † 20-02-1945 [Weert] (Met paard en wagen op landmijn)
Toon Hendrikx
* 25-05-1911 Weert † 05-12-1944 (verongelukt door spelen met oorlogstuig)
Ben Janssen
* 07-06-1932 Baarlo † 26-02-1944 (verongelukt door granaatinslag)
Herm Janssen
* 04-05-1900 Kessel † 27-02-1945 [Watenstedt] (Opgepakt Razzia 8-10-1944)
Annie Joppen
* 24-08-1924 Grubbenvorst † 20-11-1944 [Sevenum] (verongelukt door granaatinslag)
Huub Hermans
* 23-05-1912 Baarlo † 16-05-1945 [Hildesheim] (Opgepakt Razzia 8-10-1944)
André Kirschbaum
* 28-05-1908 Köln-Mülheim † 04-03-1943 [Kiev] (Dienstplichtig/Duitse Nationaliteit)
Treesje Linders
* 20-06-1940 Baarlo † 25-02-1944 (verongelukt door granaatinslag)
Truusje Linders
* 07-11-1930 Blerick † 25-02-1944 [Venlo] (verongelukt door granaatinslag)
Piet Nijssen
* 21-05-1928 Baarlo † 05-12-1944 (verongelukt door spelen met oorlogstuig)
Handrie Pijnenburg
* 07-04-1912 Helden † 13-03-1945(Opgepakt Razzia 8-10-1944)
Jacques Praats
* 22-08-1895 Maarheeze † 23-12-1944 [Watenstedt] (Opgepakt Razzia 8-10-1944)
Sjeng van Rens
* 10-11-1903 Maasbree † 20-12-1944 [Barum] (Opgepakt Razzia 8-10-1944)
Ben Smedts
* 15-08-1927 Baarlo † 05-12-1944 (verongelukt door spelen met oorlogstuig)
Graad Smedts
* 17-02-1923 Baarlo † 05-12-1944 (verongelukt door spelen met oorlogstuig)
Leo Sweyen
* 09-05-1928 Blerick † 05-12-1944 (verongelukt door spelen met oorlogstuig)